دانشمندان بزرگ هر رشته نمایندگان آن هستند و آشنایی با آنها و کارهایشان، تصویری از آن حوزه علم به ما می‌دهد. وقتی به مشهورترین و پرنفوذترین متفکران روانشناسی نگاه کنیم به خوبی متوجه تنوع و گستردگی این حوزه می‌شویم.
در ادامه لیستی از دانشمندان برجسته روانشناسی ارائه می‌کنیم. 10 دانشمند که با کارهایشان اثرات بزرگی بر آنچه امروزه از روانشناسی می‌شناسیم، داشته اند، به نمایندگی از مطالعه "100 روانشناس برجسته قرن 20" معرفی می‌شوند.
1: بوروس فردریک اسکینر [B. F. Skinner] – یک رهبر رفتارگرایی
اسکینر روانشناس آمریکایی به خاطر تاثیرش در رفتارگرایی مشهور شد. او فلسفه خود را "رفتارگرایی رادیکال" نامید و می‌گفت که مفهوم اراده آزاد صرفا یک توهم است. در عوض باور داشت که تمام رفتارهای انسان نتیجه شرطی‌سازی است. او را با این موارد می‌شناسیم:
- شرطی‌سازی عامل
- برنامه‌های تقویت
- جعبه اسکینر
- ضبط کننده تجمعی
- رفتارگرایی افراطی
روش‌های درمانی مبتنی بر نظریات او از جمله اصلاح رفتار و اقتصاد توکن هنوز هم به طور گسترده استفاده می‌شوند.
2: ژان پیاژه [Jean Piaget]
تا قبل از تئوری رشد روانشناختی پیاژه، کودکان اغلب به عنوان بزرگسالان کوچک تصور می‌شدند. پیاژه پیشنهاد داد که طرز فکر کودکان با بزرگسالان تفاوت اساسی دارد. نظریه او اثر مهمی در ظهور روانشناسی رشد به عنوان یک زیرشاخه روانشناسی داشت.
آلبرت انیشتین مشاهدات پیاژه در مورد رشد فکری و فرآیندهای فکری کودکان را اینطور توصیف کرده است:
"کشفی بسیار ساده که فقط یک نابغه می‌توانست به آن فکر کند."
ژان همچنین به عنوان یکی از پیشگامان نظریه یادگیری که نشان می‌دهد افراد به طور فعال دانش خود را از جهان بر اساس تعاملات بین ایده‌ها و تجربیات خود می‌سازند، شناخته می‌شود.
3: زیگموند فروید [Sigmund Freud] – بنیانگذار علم روانکاوی
وقتی اسم روانشناسی به میان می‌آید، خیلی از ما به یاد فروید می‌افتیم. او از این عقیده حمایت کرد که همه بیماری‌های روانی دلایل فیزیولوژیکی ندارد. همچنین شواهدی از تأثیر تفاوت فرهنگی بر روانشناسی و رفتار ارائه داد. کارهای او به درک ما از رشد انسانی، شخصیت، روانشناسی بالینی و روانشناسی غیر طبیعی کمک کرد.
نظریه‌های فروید همان قدر که بسیار تاثیرگذار بودند، مورد انتقاد هم قرار گرفته و می‌گیرند. با این حال اندیشه‌های او جای خود را در افکار و فرهنگ ما محکم کرده اند، برای مثال به کلمات "سرکوب"، "انکار" و "لغزش فرویدی" فکر کنید.
4: آلبرت بندورا [Albert Bandura] – طراح آزمایش عروسک بوبو
عنوان قرن 20 شما را گول نزند! بندورا هنوز هم زنده و یکی از بزرگترین روانشناسان است. کارهای او بخشی از انقلاب شناختی اواخر 1960 به حساب می‌آید.
آلبرت بندورا بیشتر بخاطر کار در زمینه های زیر شناخته شده است:
- مطالعات عروسک Bobo
- یادگیری بصری
- خود کارآمدی
- نظریه یادگیری اجتماعی
بندورا در کتاب خود با عنوان "نظریه یادگیری اجتماعی" در سال 1977 توضیح داد:
"یادگیری بسیار پر زحمت خواهد بود، لازم به ذکر خطرناک نیست، اگر مردم مجبور باشند فقط به تأثیر اقدامات خود اعتماد کنند تا به آنها اطلاع دهند که چه کاری انجام دهند."
5: لئون فستینگر [Leon Festinger]
حتما برایتان پیش آمده که دو عقیده متضاد داشته باشید و بابت این مسئله احساس ناراحتی کنید؛ مثلا سیگار بکشید در حالی که می‌دانید برای سلامت شما مضر است. به این حالت ناهماهنگی شناختی گفته می‌شود و یکی از حوزه‌های تحقیق فستینگر است.
او همچنین نظریات مقایسه اجتماعی را برای توضیح تاثیرگذاری شرایط اجتماعی بر رفتار افراد توسعه داد. نظریه او می‌گوید:
شما ایده‌های خود را با مقایسه آنها با آنچه دیگران باور دارند، ارزیابی می‌کنید و به احتمال زیاد به دنبال افراد دیگری هستید که عقاید و ارزش‌های شما را دارند.
6: ویلیام جیمز [William James] - پدر روانشناسی آمریکا
آموزه ها و نوشته‌های این فیلسوف و روانشناس بزرگ به تاسیس روانشناسی به عنوان یک علم کمک کرد. از جمله دستاوردهای بسیار او انتشار متن 1200 صفحه ای "اصول روانشناسی" بود که به سرعت در این زمینه به یک کلاسیک تبدیل شد.
"هنر خردمند بودن، هنر دانستن چیزی است که باید از آن غافل شد."
او اغلب پدر روانشناسی آمریکا خوانده می‌شد و بیشتر به خاطر موارد زیر شناخته می‌شود:
- کارکردگرایی
- نظریه احساس جیمز لانگ
- عمل گرایی (پراگماتیسم)
7: ایوان پاولف [Ivan Pavlov] – برنده نوبل فیزیولوژی و پزشکی
ایوان پاولف یک فیزیولوژیست روسی بود که به دلیل کشف شرطی سازی کلاسیک در روانشناسی شناخته شده است. او داشت سیستم هضم سگ‌ها را بررسی می‌کرد که متوجه شد نه تنها با ارائه غذا که با دیدن کت سفید دستیارش نیز، بزاق ترشح می‌شد. اینجا بود که او متوجه پاسخ شرطی شد.
تحقیقات او در مورد رفلکس‌های شرطی و شرطی سازی کلاسیک بر افزایش رفتارگرایی در روانشناسی تأثیر گذاشت. روش‌های آزمایشی پاولوف کمک کرد تا روانشناسی از درون‌نگری و ارزیابی‌های ذهنی به سمت اندازه‌گیری عینی رفتار حرکت کند.
8: کارل راجرز [Carl Rogers]
کارل راجرز بر پتانسیل انسانی تأکید کرد که تأثیر زیادی بر روانشناسی و آموزش داشت. وی با درمان مشتری مدار خود که در درمان نیز تأثیر بسزایی داشت به یکی از مهمترین متفکران اومانیست تبدیل شد. همچنین یکی از نظریه‌پردازان معروف شخصیت است.
دخترش، ناتالی راجرز، او را اینگونه توصیف کرد:
"الگویی برای دلسوزی و آرمان‌های دموکراتیک در زندگی خودش و کارش به عنوان مربی، نویسنده و درمانگر"
9: اریک اریکسون [Erik Erikson] - "بحران هویت"
اریک اریکسون بیشتر به خاطر نظریه مشهور خود در مورد رشد روانشناختی و مفهوم “بحران هویت” شناخته شده است. نظریه های وی تحول مهمی در تفکر در مورد شخصیت به وجود آورد. او به جای اینکه به سادگی به حوادث اولیه کودکی بپردازد، به چگونگی تأثیرات اجتماعی در شخصیت‌های ما در کل طول عمر می‌پردازد.
"امید هم اولین و هم ضروری ترین فضیلت ذاتی وضعیت زنده بودن است. اگر قرار است زندگی پایدار باشد باید امید بماند ، حتی در جایی که اعتماد به نفس زخمی شده باشد و اعتماد بهم بخورد."
10: لو ویگوتسکی [Lev Vygotsky]
لو ویگوتسکی معاصر برخی از روانشناسان مشهورتر از جمله پیاژه، فروید، اسكینر و پاولف بود اما كار وی در طول زندگی هرگز به همان برجستگی نرسید چون تا همین اواخر کارهایش برای دنیای غرب غیرقابل دسترسی بود.
نوشته های او در دهه های اخیر در زمینه‌های روانشناسی تربیتی و رشد کودک بسیار تأثیرگذار بوده است. در حالی که مرگ زودرس وی در 38 سالگی فعالیت وی را متوقف کرد، به یکی از روانشناسان قرن بیستم که بیشتر از همه مورد استناد قرار گرفت تبدیل شد.
در آخر
با 10 تا از بزرگترین دانشمندان روانشناسی و کارهای مهمشان آشنا شدیم. کسی چه می داند شاید شما خودتان یکی از بزرگان این حوزه شدید و فردی از شگفتی کارهای شما گفت.
قبل از آنکه برای رسیدن به این جایگاه های تاریخی عجله کنید باید قدم های اولیه را بردارید. می دانید چه چیز انتظار یک دانشجوی روانشناسی بعد از فارغ التحصیلی را می کشد؟ اگر می خواهید در مورد آینده شغلی و موقعیتی رشته روانشناسی بیشتر بدانید، پنل آینده من: روانشناسی درست برای کمک به شما طرح شده است.
قبل از آنکه بروید، دانشمند روانشناسی مورد علاقه شما کیست؟
0 نظر