رهبری کردن یکی از مهارت های بین فردی است و شامل مجموعه ای از مهارت ها می باشد. کسی رهبر خطاب می شود که حداقل مهارت های لازم را داشته باشد اما مفهوم رهبر بودن و رهبری کردن چیزی فراتر از رئیس بودن می باشد که به مرور زمان با فراگیری این مهارت ها و کسب تجربه لازم به این موقعیت مورد نظر دست پیدا می کنید.
وقتی ارتقای شغلی پیدا می‌کنید یا تغییر بزرگی در موقعیت شغلی‌تان ایجاد می‌شود، باید یاد بگیرید که چگونه عملکردتان را گسترش داده و با تقاضای فعلی تطبیق دهید. مدیران ارشد با چالش‌هایی مثل ایجاد بینش و یافتن راهی برای پیشرفت در آینده روبرو هستند.
در همین حال، این رهبران فشارهای حقیقی و چالش برانگیزی را تجربه می‌کنند. سازمان‌ها با شکست رهبرانشان دچار بحران سنگینی می‌شوند. البته این رهبران با آموزش مهارت های رهبری برای مدیران و تمرین مناسب میتوانند جلوی مشکلات رایج را گرفته و نیازهای متفاوت سازمانشان را برآورده کنند.
مهارت های رهبری برای مدیران
موفقیت رهبر ریشه در چهار مهارت زیربنایی شامل خودآگاهی، ارتباط برقرار کردن، تاثیرگذاری و یادگیری سریع دارد. اگر رهبر باتجربه‌ای هستید، باید این مهارت‌ها را در طی کار یاد بگیرید. همچنین باید بدانید که چگونه این چهار مهارت را در سطح مدیریتی استفاده کنید.
خودآگاهی
خودآگاهی یکی از مهارت های رهبری برای مدیران است که مهارتی حیاتی برای رهبران ارشد در هر سازمانی محسوب می‌شود. خودآگاهی فراتر از دانستن نقاط ضعف و قوت، ترجیحات، الگوها و تاثیرات رفتار بر دیگران است. در این مرحله باید به این درک برسید که رفتار رهبری شما چه تاثیری روی نتایج سازمان می‌گذارد. متاسفانه هر چه از نردبان مدیریت بالاتر می‌روید، بازخوردهای کمتری می‌گیرید. به علاوه ممکن است بیش از حد از قدرتتان که البته در مراحل قبلی مورد نیاز بوده استفاده کنید.
آیا شما بازخورد مداومی که از روی سلیقه شخصی نباشد را برای رشد خودآگاهی خود دریافت می‌کنید؟
ارتباط برقرار کردن
ارتباط برقرار کردن برای مدیران ارشدی که در جایگاه مدیریت عملیات و واحدهای تجاری هستند، چالش رهبری به مراتب پیچیده‌تری است. منطق به اشتراک گذاشتن اطلاعات بین نقاط و فرهنگ‌های مختلف دنیا چالش بزرگی است. برقرار کردن ارتباط موثر جهت به اشتراک گذاشتن اهداف در یک زمان که باعث ایجاد اعتماد می‌شود هم چالش بزرگ دیگری است. تشویق به برقرار کردن ارتباط و برگزار کردن بحث‌های آزاد بین مدیران و کارکنان بخشی از نقش شما به عنوان یک مدیر است و از مهارت های رهبری برای مدیران به شمار می‌رود.
آیا ایده‌هایتان را به وضوح در بیانات و مکتوبات خود می‌آورید؟
آیا اطلاعات مهم و بازخورد ارائه می‌دهید؟ چقدر بینش خود را به اشتراک می‌گذارید؟
آیا میتوانید ایده‌های پیچیده خود را به زبان بیاورید؟
یادگیری سریع
یادگیری از مهارت های رهبری برای مدیران است که می‌خواهند با دانش جدید به موفقیت برسند. نیاز به درک محدودیت‌های تجربه‌ها و دیدگاهتان با بیشتر شدن نقش رهبری، افزایش می‌یابد. البته اعتماد بیش از حد به گذشته و تصور اینکه هر آنچه برای موفقیت نیاز است در گذشته تجربه شده هم می‌تواند منجر به مشکل شود. چالشی که بر سر راه شما قرار دارد ممکن است دانستن زمان تغییر، ابزار یادگیری و سازگار شدن و کمک به دیگران برای انجام چنین مسائلی باشد.
آیا از تجارب خود درس می‌گیرید؟ آیا به دنبال فرصت برای یادگیری هستید؟ آیا پذیرای دیدگاه، ایده‌ها و بینش دیگران هستید؟
تاثیرگذاری
فرایند تاثیر گذاری روی دیگران برای رهبران ابعاد جدیدی ایجاد می‌کند. شما نیاز به مهارت اثرگذاری روی مرزهای عمودی، افقی، جمعیت شناختی و جغرافیایی سهامداران دارید. برای اینکه در این مرحله کارامد باشید باید نماینده موثری باشید.
نباید حتما به صورت مستقل کارها را پیش ببرید، در عوض میتوانید تا از طریق دیگران به نتیجه مطلوب برسید. باید توانایی متقاعد کردن، پیشرفت، توضیح دادن و حفظ خونسردی با وجود قدرت مدیریتی را داشته باشید. اثرگذاری شامل شبکه گسترده‌ای از همکاران و ارتباطات هم می‌شود.
آیا توانایی انگیزه دادن و الهام بخشیدن به دیگران برای فعالیت کردن را دارید؟
به نظر شما شبکه کاری شما چقدر قدرتمند است؟
سایر مهارت های رهبری برای مدیران
به عنوان یک رهبر ارشد باید راهبرد ایجاد کنید، الویت‌بندی کنید و دیگران را هدایت کنید. اما هدایت کردن یک عملیات بزرگ واقعا ساده نیست. باید نتایجی در سطح سازمانی تعیین کنید. وقتی یک واحد تجاری یا عملیات بزرگ را مدیریت می‌کنید باید توانایی‌های خود را پرورش دهید.
- تفکر راهبردی
باید بینش و توانایی متعادل کردن تنش بین کارهای روزانه و عملکردهای راهبردی که حیات سازمان را در درازمدت تحت تاثیر قرار می‌دهد به دست آورید.
به بینش و راهبردها بیندیشید؟ به چه مهارت‌هایی نیاز است و چه روابطی در این راستا باید ایجاد شود؟
برای کار کردن بین مرزها باید سیاست‌های سازمانی را مدیریت کنید، اتحاد ایجاد کنید و روابط دوستانه بسازید. باید روی مرزهای عمودی، افقی، جمعیتی، فرهنگی و جغرافیایی احاطه داشته و بدانید که عملکردتان روی کل سازمان اثر می‌گذارد.
آیا توانایی و آمادگی برای استفاده از تمام سیستم را دارید؟
- داشتن بینش
- تعیین نتایج
- ایجاد همکاری
- شناخت فرصت‌های نوآوری
- رهبری در سطح جهانی
فهرست این مهارت های رهبری برای مدیران، بخشی از پیچیدگی‌های کاری مدیران است. به یاد داشته باشید که آنها در حقیقت کلیدی برای رسیدن به اهداف سازمان هستند. با تقویت این توانایی‌ها و همینطور چهار زیربنای رهبری، حتی مدیران بسیار حرفه‌ای هم میتوانند تاثیرشان را بیشتر کنند. این موارد باعث می‌شود که نقاط ضعف و قوت خود را در سازمان یافته و روی رفتارهایی که بیشترین تاثیر را روی موفقیت شما و کارتان می‌گذارد را توسعه دهید.
چالش‌های یادگیری مهارت های رهبری برای مدیران چیست؟
وقتی اهدافتان را برای رهبری مشخص می‌کنید، باید موقعیت را هم در نظر بگیرید. شرکت‌کنندگان در برنامه‌های رهبری موثر در سازمان، نحوه برخورد با چالش‌های زیر را یاد می‌گیرند:
کار کردن در بین مرزهای سازمانی
هیچ چالشی به تنهایی و با تک‌روی حل نمی‌شود. از رهبری برای اثر گذاری روی نتایج سازمانی استفاده کنید.
تفکر و عملکرد راهبردی
تنش بین عملکردهای راهبردی کوتاه و بلندمدت، تاکتیک‌ها و احتمالات راهبردی را تعدیل کنید.
خلاقیت و ایجاد همکاری
این چالش نیازمند تغییر است. تغییر نه تنها در سیستم عملیاتی و ساختاری، بلکه عمیق‌تر و در سیستم انسانی، فرهنگی، باوری و ارزشی هم باید ایجاد شود.
| در ادامه به 6 مورد اساسی اشاره شده است که به کمک آنها می توانید خودتان را در مسیر قرار دهید و تبدیل به یک رهبر اثربخش شوید. |
۱- خودتان را ارزیابی کنید.
به منظور اینکه بدانید چه مهارت هایی را باید یاد بگیرید، ابتدا باید نقاط قوت و ضعف خود را بدانید. ابزاری مثل تست شخصیت مایرز-بریگز (MBTI) یا ارزیابی شخصیت دیسک (DiSC) می توانند به شما سرنخ هایی درمورد ویژگی های رهبری مناسب شخصیت شما، به شما بدهند.
به برخوردهای روزانه ی خود فکر کنید و ببینید در کدام یک از آنها موفق عمل می کنید و کدام یک برایتان دشوار است. اینها شاخصه های مهمی هستند که به کمک آنها می فهمید در چه مواردی مهارت دارید و در چه مواردی نیاز به توسعه ی مهارت ها دارید.
علاوه بر این ها می توانید از همکاران مورد اعتماد خود بازخورد بگیرید. گاهی افرادی که پست های رهبری دارند از سوال پرسیدن اجتناب می کنند، چون ممکن است از دید دیگران سوال پرسیدن یک ضعف برای آنها قلمداد شود. اما در واقع این کار می تواند نشانه ای از توانمندی شما باشد، نشان از این داشته باشد که شما به قدری اعتماد به نفس بالایی دارید که خودتان را مورد سنجش قرار می دهید.
۲- سبک رهبری خود را مشخص کنید.
سبک رهبری سبکی است که رهبر به تیم خود جهت می دهد، برنامه ریزی می کند و به افراد انگیزه می دهد. سبک های رهبری متعددی وجود دارند که برخی از آنها عبارتند از: سبک آمرانه، متقاعد کننده، مشارکتی و…
۳- منابع مورد نیاز خود را فراهم کنید.
اگر واقعا می خواهید از خودتان یک رهبر بسازید، برای اینکار حتما به منابعی نیاز خواهید داشت. این یعنی، کنار گذاشتن پول برای شرکت در کلاس های آموزشی، استخدام یک مربی (کوچ)، شرکت کردن در کنفرانس ها یا انجام سایر کارهایی که برای پرورش مهارت های خود لازم دارید.
ما برای هر چیزی که فکر می کنیم مهم است پول خرج می کنیم، مثلا خرید ماشین یا خانه. چرا برای پرورش مهارت های رهبری خود پول خرج نکنیم؟
حتی اگر پول کافی نداشته باشید باز هم توسعه مهارت های رهبری امکان پذیر است. می توانید اطلاعات زیادی را در اینترنت به رایگان پیدا کنید، در دوره های اینترنتی رایگان شرکت کنید، از کتاب ها و وبلاگ ها یا سایر منابع رایگان استفاده کنید.
۴- روی جذبه خود کار کنید.
اگر می خواهید به عنوان یک رهبر احترام کسب کنید، لازم است درمورد اینکه چطور خود را به دیگران نشان دهید فکر کنید، از نحوه ی رفتارتان گرفته تا مطالبی که در رسانه های اجتماعی منتشر می کنید. منظور از جذبه ی رهبری، دیدی است که دیگران به شما دارند و در اعتبار شما تاثیرگذار است. جذبه به این معنی نیست که با کت و شلوار در محل کار حاضر شوید. ارزش این را دارد که درمورد دید دیگران نسبت به خودتان فکر کنید.
جذبه ی رهبری ترکیبی از وقار، اعتماد به نفس، کنترل و سبک شما است. باید این جذبه را در شخصیت، توانایی ها، ارزشی که برای سازمان و همکارانتان دارید ایجاد کنید. به رهبرانی که مورد تحسین شما هستند فکر کنید، به این فکر کنید که چرا سبک آنها با شما سازگار است و ببینید آنها چطور رفتار می کنند، مدیریت می کنند و به افراد اطرافشان انگیزه می دهند، همه این ها به شما کمک می کند مهارت ها و روش رهبری خود را بهبود بخشید.
۵- به دنبال انواع مختلف مردم باشید.
روش دیگری برای بهبود اعتماد به نفس خود در زمینه رهبری این است که اطرافتان را با افرادی که با شما متفاوت هستند احاطه کنید. به دنبال افرادی باشید که دیدگاه و توانایی های متفاوتی با شما دارند. این کار نشان دهنده ی این است که شما به اندازه ای اعتماد به نفس دارید که می توانید با افرادی کار کنید که با شما متفاوت هستند و شما را به چالش می کشند.
۶- جهت گیری اخلاقی خود را بشناسید.
یکی از حوزه های رهبری که غالبا مد نظر قرار نمی گیرد فهمیدن جهت گیری اخلاقی خودمان است. باید بدانید ارزش ها و خط قرمز های شما چه هستند.
حین رهبری، از رهبران موارد زیادی درخواست می شود، آنها باید به سرعت تصمیم بگیرند و کاری انجام دهند. مهم است که گاهی با خودتان خلوت کنید و درمورد اولویت های اخلاقی خود فکر کنید یا با فردی مورد اعتمادی در این مورد صحبت کنید و اطمینان حاصل کنید که طوری رهبری خواهید کرد که ارزشها و خط قرمزهای خود را زیر پا نگذارید. وقتی از ارزش ها و خط قرمزهای خود اطلاع داشته باشید می توانید بدون توجه به فشاری که روی شما است، تصمیمات درستی بگیرید.
نتیجه
یکی از بهترین روش‌های گذر به رهبری در سطح عملکردی ایجاد درکی عمیق از قدرت‌ها و فرصت‌های پیشرفت است. لازم است که بفهمید که رفتارهای رهبری شما چگونه روی نتایج سازمانی تاثیر می‌گذارد و سپس باید مهارت های رهبری برای مدیران را یاد بگیرید.
| وبینار رهبری با حضور پوریا پناهی از سلسله وبینارهای مدرسه کسب‌وکار هاروارد را از دست ندهید. |
مقاله بسیار مفید و کاربردی بود. سپاس