شیری شیرتر از مادر

دلایل زیادی وجود دارد که والدین تازه بچه دار شده، ممکن است تغذیه نوزاد با شیر خشک را انتخاب کنند. این انتخاب میتواند به صورت انحصاری یا به صورت مکمل برای شیر مادر باشد.

چرا استفاده از شیرخشک­‌ها ضروری است؟

جالب است که بدانید سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیه میکند که در 6 ماه اول زندگی، بچه شیر مادر را بخورد و شیردهی تا دوسال یا بیشتر ادامه داشته باشه. اما سارا سوبیک، متخصص اطفال در مرکز تغذیه کودکان آرکانزاس، میگوید که تعداد زیادی از مادران، برای تولید شیر کافی تغذیه نوزاد مشکل دارند یا اینکه کمک های مناسبی برای شیردهی ندارند. او معتقد است که شیردهی کار سختی است و به ندرت برای کسی آسان است. این را هم باید درنظر داشت که بعضی از نوزادان بدلیل داشتن بیماری متابولیکی نیاز به رژیم خاصی دارند یا اینکه دارای معده های حساسی هستند. تمام این دلایل ما را به این باور میرسانند که شیر خشک میتواند یک راه حل مفید باشد!

وقتی وارد فروشگاه های موادغذایی یا داروخانه ها میشویم، تنوع و رنگارنگی شیر خشک نوزاد به وضوح قابل مشاهده است. طبق داده های ارائه شده در یک سمینار سرمایه گذاری نستله در سال 2019، انتطار می رود بازار تغذیه نوزادان، که شامل شیر خشک است، تا سال 2023 به بیش از 92 میلیار دلار در جهان گسترش یابد. نستله یکی از تولید کنندگان پیشرو شیر خشک در سطح بین المللی است.

شیر خشک های نوزادان به صورت پودر و در انواع مختلف فرمولاسیون فروخته می شوند. این پودر ها بعد از ریخته شدن در آب قابل استفاده میشنوند. در حالی که بسیاری از مارک های خاص، مواد خاصی را در ترکیبات خود قرار میدهند اما اکثریت آنها همان اجزای اساسی هستند. مهم ترین چیزی که ما را از تغذیه کافی نوزدان مطمئن میکند، فورمولاسیون ایمن و پایدار است.

شیر خشک ها به عنوان یک جایگزین کامل برای شیر مادر طراحی میشوند تا نیازهای تغذیه ای نوزادان زیر 12 ماه را برآورده کنند. در سطح بین المللی، مواد و اجزای مورد استفاده در فورمولاسیون ها توسط  Codex Alimentarius،  WHOو سازمان های مرتبط دیگر تنظیم میگردد. همچنین کشور های مختلف می توانند دستور عمل های خاص خود را داشته باشند .

مواد تشکیل‌­دهنده­‌ی شیرخشک

در کل، لیست Codex شامل بیش از 30 ماده غذایی مورد نیاز برای شیر خشک است که ویتامین ها و مواد معدنی از جمله ی آنها هستند. سه ماده اصلی تشکیل دهنده شیر خشک، چربی ها، پروتئین ها و کربوهیدرات ها هستند که این مواد، عناصر اصلی برای رشد انسان ها به شمار می آیند. رایج ترین فرمول، پروتیئن شیر گاو و کازئین است. روغن های گیاهی به عنوان منبع چربی و لاکتوز به عنوان کربوهیدرات استفاده می شود. . حتی نوزادانی که از شیر انسان تغذیه می کنند به منبع ثانویه ویتامین D احتیاج دارند که یک ماده مغذی مورد نیاز در شیر خشک ها به همراه سایر فاکتورها و الکترولیت ها است.

از میان این عناصر، آهن یکی از مهمترین مواد مغذی است. از آنجا که ذخایر آهن نوزادان طی چند هفته پس از تولد تمام می شود، آنها نیاز به مکمل دارند. FDA ایجاب می كند كه همه فرمول ها بین 15/0 تا 3/3 میلی گرم آهن در 100 كیلوكالری غنی شده باشند.

Codex مشخص می کند که اگر در فرمول ها در هر 100 کیلو کالری 1.8 تا 3.0 گرم پروتئین، 4.4-6.0 گرم چربی و 9.0-14.0 گرم کربوهیدرات (به طور خاص لاکتوز یا گلوکز) وجود داشته باشد، یک وعده معمولی نوزاد را فراهم میکند.

فرمول بندی شیر خشک استاندارد را در تصویر زیر مشاهده می کنید:

 سوبیک با والدین همکاری می کند تا بهترین منبع غذایی را برای نوزادان خود پیدا کنند. او می گوید که فرمول های موجود هنوز از ایجاد ترکیب شیری مانند انسان که حاوی هورمون های رشد ، فاکتورهای ایمنی و بسیاری از ترکیبات مفید دیگر است فاصله دارد. نکته ای که در مورد شیر مادر وجود دارد این است که این شیر برای هر نوزاد متفاوت خواهد بود. به این دلیل که شیر انسان شامل میکروب ها و آنتی بادی های والدین است که در طول زندگی نوزاد - و حتی در یک دوره تغذیه واحد - تغییر می کند.احتمالاً تهیه فرمولی كه كیفیتهای شیر انسان را به طور كامل جمع بندی كند غیر ممکن است.  با این حال تولیدکنندگان به طور فعال در تلاشند تا شکاف بین شیر خشک و شیر مادر را کاهش دهند.

جیم ریچاردز ، دانشمند علوم تغذیه و معاون رئیس علوم تغذیه و حمایت از DSM می گوید ، اسید دوکوزا هگزانوئیک (DHA) و اسید آراشیدونیک (ARA) ، دو اسید چرب اشباع نشده چند زنجیره ای هستند که در شیر مادر یافت می شود و هر دو این ترکیبات برای رشد مغز در سال اول زندگی مهم اند. این نرکیبات با افزایش قدرت بینایی در نوزادان نیز ارتباط دارند.

DHA و ARA را از طریق تخمیر جلبک ها - منبع پایدار و گیاهی این مولکول ها - تولید می کنند و تولید کنندگان آن را در شیرخشک های مخصوص نوزادان می گنجانند. DHA اغلب بر روی برچسب فرمولها تبلیغ می شود، درحالیکه ARA هم به همان اندازه اهمیت دارد.

ماده افزودنی دیگری که برخی مارک ها نیز تبلیغ می کنند ، الیگوساکارید شیر انسان (HMO) است. استیون تاونسند، استاد شیمی آلی در دانشگاه وندربیلت، تیمی را هدایت کرد که نشان داد این کربوهیدرات های پیچیده با ایجاد جوامع باکتریایی در روده نوزادان مثل پروبیوتیک در شیر انسان عمل می کنند، که ممکن است سیستم ایمنی را قوی تر کند. شیر انسان غلظتهای متفاوت از قند ها را دارد که با توجه به عوامل مختلفی از جمله ژنتیک والدین و سن نوزاد متفاوت است.

تاونسند می گوید که بیش از 200 نوع HMO شناخته شده است، اما بیشتر آنها برای تولید در مقیاس گسترده، بسیار پیچیده هستند. یکی از رایج ترین HMO ها، تری ساکارید  2′-fucosyllactose (2′-FL) است. اما او فکر نمی کند که انتخاب این قند نسبتاً ساده از میان ترکیبات HMO کافی است تا شکاف بین شیر خشک و شیر انسان کاملاً کاهش یابد. به گفته تاون سند، بررسی روش های جدید برای گنجاندن قندهای پیچیده در شیرخشک ، مرحله بعدی در شباهت بیشتر شیر خشک به شیر مادر است. علاوه بر این ، تحقیقات بیشتری در مورد HMO ها و فواید آنها برای نوزادان باید انجام شود.

سوبیک می گوید چه  شیرخشک، شیرخشكی عادی باشد، چه شیرِ حاوی اسیدهای چرب اضافی و قندها، یکی از مهمترین مواد شیرخشك که توسط والدین اضافه می شود اب است. این آب باید استریل و تصفیه شده باشد و به درستی مخلوط شود. اجزای فرمول پودر به گونه ای درست می شوند که در صورت ترکیب با آب، یک امولسیون چربی در آب تشکیل شود . امولسیون کننده ها و تثبیت کننده ها مانند لسیتین ها و مونو یا دی گلیسیریدها در فرمولاسیون از جدا شدن فاز روغن جلوگیری می کنند. اگر فرمول کاملاً همگن نباشد، یک نوزاد قادر به هضم همه مواد مغذی نخواهد بود.

پدر و مادر هر راهی را (شیر مادر ، شیرخشک یا ترکیبی از هر دو) که برای تغذیه کودک انتخاب  کنند، مهمترین نکته اطمینان از رشد و نمو نوزاد است وهمه فورمول ها چنین کاری را می کنند.